QUẢN LÝ MỞ: TƯ DUY LÃNH ĐẠO HIỆN ĐẠI GIÚP PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Trong thời đại số và AI phát triển mạnh mẽ, mô hình quản trị truyền thống dần bộc lộ nhiều hạn chế: ra quyết định chậm, thiếu minh bạch và kém linh hoạt. Để thích ứng, ngày càng nhiều doanh nghiệp trên thế giới chuyển sang “quản lý mở” – xu hướng lãnh đạo hiện đại dựa trên minh bạch, trao quyền và hợp tác, giúp tổ chức phát huy tối đa sức mạnh tập thể và phát triển bền vững. Cùng HBR khám phá cách mà mô hình quản lý mở đang định hình lại tư duy lãnh đạo, giúp doanh nghiệp bứt phá và dẫn đầu trong kỷ nguyên mới.

Nội dung bài viết gồm:

• Lợi ích của mô hình quản lý mở: Tăng tốc ra quyết định, thúc đẩy sáng tạo, tối ưu vận hành, phát triển lãnh đạo đến thu hút nhân tài.
• Cách triển khai trong doanh nghiệp: 3 giai đoạn cụ thể – Mở tư duy lãnh đạo, Mở dữ liệu – quy trình và Mở văn hóa – kết nối con người.

• Case study Golden Communication Group: Câu chuyện thực tế về doanh nghiệp Việt áp dụng thành công mô hình quản lý mở
• Những khó khăn khi áp dụng: Sức ì của thói quen cũ, nỗi sợ minh bạch, kháng cự nội bộ và thiếu kiên nhẫn

1. Tìm hiểu quản lý mở

Trong những năm gần đây, thế giới chứng kiến làn sóng chuyển mình mạnh mẽ trong tư duy quản trị doanh nghiệp. Từ Haier (Trung Quốc), Bayer (Đức), GE Appliances (Mỹ) đến Buurtzorg hay Morning Star, ngày càng nhiều tổ chức rời bỏ mô hình quản lý truyền thống nặng tầng nấc, để hướng tới mô hình quản lý mở - linh hoạt, minh bạch và trao quyền.

1.1. Quản lý mở là gì?

Quản lý mở là mô hình quản trị mà ở đó, người lãnh đạo chủ động chia sẻ thông tin, dữ liệu, chiến lược và quyền ra quyết định với đội ngũ nhân sự. Thay vì điều hành dựa trên mệnh lệnh và kiểm soát, nhà lãnh đạo trong mô hình này đặt niềm tin vào năng lực của tập thể, coi nhân viên là người đồng hành và đồng kiến tạo giá trị.

Điểm cốt lõi của quản lý mở nằm ở sự minh bạch và đối thoại hai chiều. Khi nhân viên được tiếp cận thông tin, được hiểu mục tiêu chiến lược và có tiếng nói trong quá trình ra quyết định, họ sẽ phát huy tối đa tư duy sáng tạo, tinh thần trách nhiệm và sự chủ động.

1.2. Sự khác biệt giữa quản lý mở và quản lý truyền thống

Mỗi mô hình quản trị đều phản ánh một tư duy lãnh đạo và cách vận hành doanh nghiệp khác nhau. Trong khi quản lý truyền thống đặt trọng tâm vào kiểm soát và tuân lệnh, thì quản lý mở lại hướng tới sự hợp tác, minh bạch và trao quyền cho đội ngũ.

Nếu mô hình quản lý truyền thống phù hợp với thời kỳ kinh doanh “đơn tuyến” – khi thông tin tập trung vào một người – thì trong thời đại AI và dữ liệu số, mô hình quản lý mở giúp doanh nghiệp tận dụng trí tuệ tập thể (collective intelligence) để ra quyết định nhanh và chính xác hơn.

2. Lợi ích của mô hình quản lý mở 

Việc áp dụng tư duy quản lý mở không chỉ là thay đổi cách vận hành doanh nghiệp, mà còn là bước chuyển căn bản trong tư duy lãnh đạo. Với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đây là phương pháp giúp tổ chức tối ưu hiệu suất, phát huy sức mạnh tập thể và nâng cao năng lực cạnh tranh trong thời đại mới.

Dưới đây là những lợi ích mà doanh nghiệp nhận được khi áp dụng mô hình quản lý mở:

• Tăng tốc ra quyết định
• Thúc đẩy sáng tạo và chủ động trong đội ngũ
• Tối ưu chi phí vận hành và giảm gánh nặng cho lãnh đạo
• Nâng cao năng lực lãnh đạo
• Thu hút và giữ chân nhân tài

1 - Tăng tốc ra quyết định

Khi thông tin được chia sẻ minh bạch và dễ tiếp cận, các cấp quản lý và nhân viên có thể nhanh chóng nắm bắt tình hình thực tế, đưa ra quyết định kịp thời và chính xác hơn. Quản lý mở loại bỏ tình trạng “nghẽn thông tin” – vốn là nguyên nhân khiến nhiều doanh nghiệp mất cơ hội kinh doanh hoặc phản ứng chậm với thay đổi của thị trường.

2 - Thúc đẩy sáng tạo và chủ động trong đội ngũ

Môi trường làm việc mở giúp nhân viên được trao quyền, được nói lên ý tưởng và tham gia vào quá trình ra quyết định. Khi mỗi cá nhân cảm thấy tiếng nói của mình có giá trị, họ sẽ chủ động hơn trong công việc và đóng góp những sáng kiến mới mẻ. Điều này giúp doanh nghiệp không ngừng cải tiến sản phẩm, dịch vụ và quy trình vận hành.

3 - Tối ưu chi phí vận hành và giảm gánh nặng cho lãnh đạo

Trong mô hình quản lý truyền thống, người đứng đầu thường phải xử lý hầu hết các vấn đề, dẫn đến quá tải và ra quyết định chậm. Ngược lại, quản lý mở cho phép phân quyền và tự chủ ở các cấp. Khi nhân sự được giao quyền rõ ràng, các quy trình trở nên linh hoạt hơn, giảm thiểu sai sót và tiết kiệm thời gian, chi phí vận hành.

4 - Nâng cao năng lực lãnh đạo

Quản lý mở giúp người lãnh đạo chuyển vai trò từ “người làm việc” sang “người dẫn dắt”. Thay vì kiểm soát từng chi tiết, họ tập trung vào định hướng chiến lược, phát triển con người và kiến tạo môi trường làm việc hiệu quả. Đây chính là nền tảng để hình thành đội ngũ kế thừa vững mạnh và doanh nghiệp phát triển bền vững.

5 - Thu hút và giữ chân nhân tài

Thế hệ nhân sự trẻ ngày nay đề cao sự minh bạch, cơ hội phát triển và môi trường làm việc cởi mở. Do đó, mô hình quản lý mở trở thành lợi thế cạnh tranh trong việc thu hút và giữ chân nhân tài. Khi văn hóa doanh nghiệp khuyến khích chia sẻ, học hỏi và tôn trọng sự khác biệt, đội ngũ sẽ gắn bó hơn và phát huy hết tiềm năng của mình.

3. Cách triển khai mô hình quản lý mở trong doanh nghiệp

Chuyển đổi sang mô hình quản lý mở không phải là một quyết định tức thời, mà là một hành trình có chiến lược và từng bước vững chắc. Doanh nghiệp cần vừa thay đổi tư duy lãnh đạo, vừa xây dựng hệ thống và văn hóa phù hợp để đảm bảo tính bền vững của quá trình này.

Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp Việt Nam thất bại khi chuyển đổi không phải vì thiếu công cụ, mà vì thiếu tư duy hệ thống và lộ trình cụ thể. Dưới đây là ba giai đoạn nền tảng giúp doanh nghiệp từng bước triển khai mô hình quản lý mở một cách hiệu quả.

• Giai đoạn 1: Mở tư duy lãnh đạo
• Giai đoạn 2: Mở dữ liệu - Mở quy trình
• Giai đoạn 3: Mở văn hóa - Mở kết nối

3.1. Giai đoạn 1: Mở tư duy lãnh đạo

Thành công của quản lý mở bắt đầu từ chính người lãnh đạo. Nếu người đứng đầu vẫn giữ tư duy “kiểm soát”, mọi nỗ lực trao quyền và minh bạch đều trở nên hình thức.

Lãnh đạo cần:

• Thay đổi vai trò: Từ người chỉ huy sang người định hướng, từ kiểm soát sang dẫn dắt.
• Chấp nhận rủi ro trong trao quyền – vì trao quyền đồng nghĩa với việc tin tưởng đội ngũ và cho phép họ được thử, được sai, được học.
• Phát triển tư duy chiến lược và năng lực lãnh đạo hiện đại: Thông qua các chương trình đào tạo chuyên sâu như Lãnh đạo chuyển hóa, Quản trị chiến lược trong kỷ nguyên AI, hay Xây dựng tổ chức tự vận hành.

Việc “mở tư duy” là nền móng quan trọng nhất, giúp doanh nghiệp chuẩn bị về nhận thức và thái độ trước khi thay đổi hệ thống hay văn hóa.

Để “mở tư duy lãnh đạo” không chỉ dừng ở nhận thức mà trở thành hành động cụ thể, nhà lãnh đạo cần được rèn luyện kỹ năng dẫn dắt, tư duy chiến lược và năng lực phát triển con người. Bởi khi vai trò lãnh đạo chuyển từ “kiểm soát” sang “dẫn dắt”, từ “ra lệnh” sang lãnh đạo truyền cảm hứng, toàn bộ tổ chức sẽ vận hành hiệu quả hơn, đội ngũ trở nên chủ động và gắn kết hơn.

Nhằm giúp các nhà lãnh đạo, quản lý và chủ doanh nghiệp phát triển năng lực lãnh đạo toàn diện, xây dựng đội ngũ mạnh và kiến tạo văn hóa doanh nghiệp bền vững, Trường Doanh Nhân HBR đã thiết kế chương trình “Xây dựng năng lực lãnh đạo, phát triển đội nhóm và văn hóa doanh nghiệp”.

Khóa học giúp học viên:

• Nâng cao tư duy chiến lược và khả năng ra quyết định trong môi trường biến động.
• Trao quyền và dẫn dắt đội ngũ hiệu quả, tạo động lực và tinh thần chủ động trong tổ chức.
• Xây dựng văn hóa doanh nghiệp tích cực, gắn kết và hướng đến mục tiêu chung.

Chương trình mang đến cho nhà lãnh đạo góc nhìn mới, kỹ năng thiết thực và phương pháp quản trị hiện đại, giúp tổ chức phát triển bền vững và tạo khác biệt trong thời đại cạnh tranh khốc liệt.

Đăng ký ngay hôm nay cùng HBR để chuyển hóa tư duy lãnh đạo và bứt phá cùng đội ngũ của bạn!

3.2. Giai đoạn 2: Mở dữ liệu - Mở quy trình

Một tổ chức không thể minh bạch nếu dữ liệu bị chia cắt và quy trình vận hành thiếu kết nối. Quản lý mở đòi hỏi doanh nghiệp phải số hóa và đồng bộ hóa toàn bộ hoạt động nội bộ, giúp thông tin được chia sẻ chính xác, kịp thời và minh bạch giữa các bộ phận.

Các bước doanh nghiệp cần thực hiện trong giai đoạn này:

• Xây dựng hệ thống quản trị số như CRM, ERP, HRM hoặc BI để thu thập, lưu trữ và phân tích dữ liệu toàn diện.
• Thiết lập KPI minh bạch và bảng điều khiển (dashboard) cho phép lãnh đạo và nhân viên cùng theo dõi tiến độ, hiệu suất công việc.
• Chuẩn hóa quy trình nội bộ, loại bỏ các bước trung gian gây chậm trễ và nâng cao khả năng phối hợp giữa các phòng ban.
• Đưa ra các quy định rõ ràng về quyền truy cập thông tin, đảm bảo minh bạch nhưng vẫn kiểm soát được rủi ro dữ liệu.

Khi dữ liệu và quy trình được mở, doanh nghiệp có thể ra quyết định dựa trên bằng chứng thực tế, thay vì dựa vào cảm tính. Đây chính là nền tảng để xây dựng văn hóa minh bạch và hiệu quả.

3.3. Giai đoạn 3: Mở văn hóa – Mở kết nối

Nếu “mở tư duy” là khởi đầu, “mở dữ liệu” là công cụ, thì “mở văn hóa” chính là đích đến của quá trình chuyển đổi. Một tổ chức chỉ thật sự vận hành theo mô hình quản lý mở khi văn hóa doanh nghiệp hướng tới sự tin tưởng, tôn trọng và hợp tác thực chất.

Doanh nghiệp cần tập trung vào ba yếu tố sau:

• Xây dựng văn hóa phản hồi hai chiều: Tạo cơ chế để mọi ý kiến, từ nhân viên đến lãnh đạo đều được lắng nghe và phản hồi công bằng. Có thể áp dụng mô hình phản hồi 360 độ trong đánh giá năng lực, hiệu quả công việc và cải tiến quy trình.
• Phát triển chương trình coaching và mentoring nội bộ: Giúp nhân sự hiểu rõ mục tiêu chung, phát triển năng lực lãnh đạo tự thân và tinh thần trách nhiệm.
• Tổ chức các hoạt động kết nối đa chiều: Các buổi chia sẻ kiến thức, diễn đàn nội bộ hoặc dự án liên phòng ban giúp phá bỏ rào cản giữa các cấp và tạo môi trường gắn kết.

Văn hóa mở là “chất keo” kết nối toàn bộ hệ thống, giúp mô hình quản lý mở không chỉ là thay đổi kỹ thuật, mà là chuyển hóa toàn diện về con người và tổ chức.

4. Golden Communication Group - Minh chứng áp dụng quản lý mở thành công từ Việt Nam

Tại Lễ trao giải Zero Distance Excellence Awards 2025 ở Bắc Kinh, Golden Communication Group cùng ba doanh nghiệp Việt Nam khác được vinh danh bên cạnh những tập đoàn toàn cầu như Bayer và GE Appliances. 

Giải thưởng quy tụ 70 tổ chức từ 26 quốc gia, tôn vinh những doanh nghiệp đã xóa bỏ khoảng cách trong quản trị và kiến tạo mô hình tổ chức minh bạch, linh hoạt, nhân văn và hiệu quả.

1 - Giới thiệu doanh nghiệp

Golden Communication Group là một trong những tập đoàn truyền thông - marketing tích hợp hàng đầu Việt Nam, hoạt động hơn 20 năm trong lĩnh vực quảng cáo, chiến lược thương hiệu và truyền thông sáng tạo. Với hệ thống nhiều công ty thành viên chuyên biệt, Golden từng đảm nhiệm các dự án quy mô lớn cho hàng trăm thương hiệu quốc tế và nội địa.

Tuy nhiên, chính mô hình “đa công ty - một trụ sở” này dần bộc lộ hạn chế: quy trình phức tạp, nguồn lực dàn trải, và sự phối hợp thiếu đồng bộ giữa các đơn vị. Ban lãnh đạo Golden nhận thấy, cấu trúc tổ chức cũ đã trở thành rào cản phát triển, và quyết định tiến hành tái cấu trúc toàn diện theo mô hình quản lý mở.

2 - Bối cảnh và thách thức trước chuyển đổi

Trước khi cải tổ, Golden vận hành theo mô hình Head Office quản lý nhiều công ty con. Dù quy mô lớn, nhưng quy trình chồng chéo, thiếu liên kết khiến hiệu suất thấp, thời gian xử lý kéo dài và tinh thần hợp tác giữa các bộ phận suy giảm.

Bà Minh Hương – CEO Golden Communication Group chia sẻ: “Chúng tôi tự hỏi: làm thế nào để xây dựng một tổ chức tốt đẹp và phát triển bền vững hơn? Khi nhìn lại, chúng tôi nhận ra chính bộ máy quen thuộc lại là rào cản của sự tiến hóa.”

3 - Giải pháp chuyển đổi: Tái cấu trúc theo mô hình “One Golden”

Golden thực hiện bước ngoặt chiến lược bằng việc hợp nhất toàn bộ các công ty thành một thực thể thống nhất – One Golden. Đây là bước đi thể hiện triết lý “quản lý mở – minh bạch – trao quyền – linh hoạt”.

Ba trụ cột thay đổi chính được triển khai đồng bộ:

• Minh bạch hóa toàn diện:
• Mọi thông tin về công việc, tài chính, năng lực được chia sẻ công khai.
• Toàn bộ dòng chảy công việc được hiển thị rõ ràng trên hệ thống, giúp mọi người nắm bắt tiến độ chung.
• Họp ngắn hằng ngày giúp duy trì nhịp kết nối và tinh thần trách nhiệm trong toàn đội.
• Làm việc theo dòng chảy giá trị:
• Chuyển từ quy trình cứng nhắc sang nhóm đa chức năng tập trung trực tiếp vào khách hàng.
• Các nhóm cùng nhau giải quyết vấn đề, rút ngắn thời gian phản hồi và nâng cao trải nghiệm khách hàng.
• Phẳng hóa bộ máy:
• Loại bỏ tầng quản lý trung gian.
• Các quản lý trở thành huấn luyện viên, hỗ trợ đội ngũ phát triển năng lực.
• Các nhóm trở thành đội tự quản, tự lập kế hoạch và chịu trách nhiệm về kết quả.

4 - Kết quả đạt được

Sau một năm triển khai, Golden ghi nhận:

• Doanh thu tăng 8%, lợi nhuận tăng 80%, năng suất lao động tăng hơn gấp đôi.
• Nhân viên chủ động hơn, hợp tác tự nhiên hơn, tinh thần sáng tạo và gắn kết tăng mạnh.
• Văn hóa doanh nghiệp chuyển từ “phụ thuộc” sang “đồng kiến tạo”, nơi mỗi người đều nhìn thấy giá trị của mình trong bức tranh chung.

5. Những khó khăn khi triển khai quản lý mở trong doanh nghiệp

Dù động lực thay đổi đã trở nên rõ ràng, con đường chuyển đổi chưa bao giờ là hành trình dễ dàng. Các doanh nghiệp tại Việt Nam, cũng như ở nhiều quốc gia khác, thường phải đối mặt với bốn rào cản lớn trên bước đường kiến tạo mô hình quản trị mới.

Dưới đây là những khó khăn mà doanh nghiệp thường gặp phải khi triển khai quản lý mở:

• Sức ì của thói quen cũ
• Nỗi sợ minh bạch
• Sự kháng cự nội bộ
• Thiếu kiên nhẫn trong quá trình chuyển đổi

1 - Sức ì của thói quen cũ

Trong nhiều tổ chức, lãnh đạo đã quen với việc chỉ huy và kiểm soát, còn nhân viên thì quen chờ mệnh lệnh. Khi mô hình mới yêu cầu sự trao quyền và tự chủ, cả hai phía đều dễ rơi vào trạng thái lúng túng. Không ít người hoài nghi về khả năng tự ra quyết định của bản thân, khiến quá trình chuyển đổi bị chững lại ngay từ bên trong.

2 - Nỗi sợ minh bạch

Minh bạch đồng nghĩa với việc mọi thông tin - từ tài chính, năng lực, quy trình đến quyết định đều được công khai. Với nhiều doanh nghiệp, đây là cú “chạm” vào vùng nhạy cảm: lớp vỏ an toàn biến mất, điểm yếu bị phơi bày và sự thật được nhìn thấy rõ ràng hơn. Vì thế, không ít tổ chức chần chừ hoặc chỉ minh bạch trong phạm vi mà họ cảm thấy an toàn, thay vì thực hiện một cách toàn diện.

3 - Sự kháng cự nội bộ

Mỗi sự thay đổi đều tác động đến những “đặc quyền” và thói quen đã tồn tại từ lâu. Một số người phản đối công khai, trong khi những người khác âm thầm chống đối, khiến tiến trình chuyển đổi gặp trở ngại. Nếu không được xử lý bằng truyền thông nội bộ hiệu quả và tư duy lãnh đạo mở, sự kháng cự này có thể khiến toàn bộ nỗ lực cải cách bị gián đoạn.

4 - Thiếu kiên nhẫn trong quá trình chuyển đổi

Chuyển đổi không phải là một dự án ngắn hạn mà là hành trình dài hơi, đòi hỏi sự kiên định và bền bỉ. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp lại mong đợi kết quả tức thì. Khi hiệu quả chưa kịp thể hiện, họ dễ nản lòng và dừng lại, trong khi chỉ cần thêm một chút thời gian và niềm tin, thành quả đã có thể được nhìn thấy.

Chính những rào cản này lý giải vì sao, cùng bước trên con đường chuyển đổi, có tổ chức tiến xa và bứt phá, trong khi nhiều tổ chức khác lại dừng lại giữa chừng. Thành công không nằm ở tốc độ, mà ở tư duy lãnh đạo đủ mở và bền bỉ để đi đến cùng.

Quản lý mở là tư duy lãnh đạo hiện đại giúp doanh nghiệp phát triển bền vững trong kỷ nguyên số. Bài viết khái quát khái niệm, lợi ích và lộ trình triển khai qua ba giai đoạn: mở tư duy, mở dữ liệu – quy trình, mở văn hóa – kết nối con người. Câu chuyện của Golden Communication Group chứng minh rằng khi doanh nghiệp minh bạch, trao quyền và hợp tác thực chất, hiệu suất và văn hóa tổ chức sẽ bứt phá mạnh mẽ – khẳng định quản lý mở là chìa khóa giúp doanh nghiệp Việt vươn tầm dẫn đầu.